آموزش بیوشیمی غشا

غشا به عنوان یک مرز، سلول ها و البته اندامک ها را از محیط اطراف خود مجزا می کند. تفکیک صورت گرفته سبب ایجاد محیط های مختلف با کارکردهای متفاوت می شود. علاوه بر این، غشا با نقش های متنوعی که دارد، هماهنگی هر یک از این بخش ها با محیط اطراف خود را موجب می گردد به نحوی که اختلال در غشا با بروز شماری از بیماری ها در ارتباط است. از دیگر سو، آشنایی بیش از پیش با غشا موجب تولید شماری از داروها جهت درمان بیماری های مختلف شده است و لذا در این فرادرس، غشا را از دیدگاه بیوشیمیایی و در ۵ درس مورد بررسی قرار خواهیم داد.

در درس اول به بررسی ساختمان غشا خواهیم پرداخت و در درس دوم با وظایف مختلف و متنوع غشایی، درس سوم غشای ساختارهای درون سلولی، درس چهارم اختلالات غشایی و بیماری های مرتبط با غشا و در درس پنجم کاربرد ساختارهای غشایی آشنا خواهیم شد.

از آنجایی که غشا و ساختارهای مرتبط با آن در بردارنده کربوهیدرات، لیپید، پروتئین و آنزیم ها هستند، در این فرادرس ضمن مطالعه ساختار غشا، عملا بخش عمده ای از بیوشیمی پایه هم بررسی می شود، همچنین به سبب جامع بودن مطالب، بخش زیادی از مباحث سلولی نیز در کمترین زمان ممکن مرور می گردد که قابل استفاده برای دانشجویان در مقطع کارشناسی و البته دوره های تحصیلات تکمیلی است.

فهرست سرفصل ها و رئوس مطالب مطرح شده در این مجموعه آموزشی، در ادامه آمده است:

• درس یکم: ساختمان غشا
  • اجزای غشا
    • لیپیدهای غشایی
      • اسیدهای چرب
      • فسفوگلیسریدها
      • اسفنگولیپیدها (Sphingolipid)
      • کلسترول
    • پروتئین های غشایی
    • گلیکوپروتئین ها (Glycoprotein) و گلیکولیپیدهای غشایی
  • بیوسنتز لیپیدها و پروتئین های غشا
  • تشکیل دو لایه لیپیدی و بازیافت آن
    • میسل (Micelle)
    • لیپوزوم (Liposome)
  • دینامیزم غشا
    • عوامل دخیل در سیالیت غشا
    • حرکت اجزای غشا
  • غشا و اسکلت سلولی
  • فیوژن غشاها
• درس دوم: وظایف غشا
  • ایجاد مرز بین سلولی و درون سلولی
  • تنظیم نقل و انتقال مواد
    • کلیات انتقال مواد
      • عوامل موثر در عبور مواد از عرض غشا
      • طبقه بندی مکانیسم ها
    • انتقال غیرفعال
      • انتشار ساده
      • انتشار تسهیل شده از طریق کانال یا ساختمان های مشابه
      • انتشار تسهیل شده از طریق حاملین پروتئینی یا حامل های دیگر
    • انتقال فعال
      • انتقال فعال اولیه
        • انتقال فعال اولیه در باکتری ها
        • پمپ های ATPase
        • خانواده انتقال دهنده های ABC
      • انتقال فعال ثانویه
        • هم انتقال دهنده های همسو
        • هم انتقال دهنده های ناهمسو
    • انتقال مواد درشت
      • اندوسیتوز (Endocytosis)
      • اگزوسیتوز (Exocytosis)
    • Group Translocation و سیستم PTS در باکتری ها
  • ارتباط بین سلولی و انتقال پیام
    • انتقال پیام از طریق گیرنده های وابسته به کانال های یونی
    • انتقال پیام از طریق گیرنده های جفت شونده با G-protein
    • انتقال پیام از طریق گیرنده های جفت شونده با آنزیم
      • گیرنده های تیروزین کینازی (Tyrosine Kinase)
        • مکانیسم عمل گیرنده انسولین
      • انتقال سیگنال از مسیر JAK / STAT
    • انتقال پیام از مسیر Wnt
    • انتقال پیام از مسیر Hedgehog
    • انتقال پیام از مسیر NF-κB
    • انتقال سیگنال در رسپتورهای خانواده Notch
    • انتقال پیام توسط نیتریک اکساید (NO)
    • انتقال پیام های عصبی
  • چسبندگی سلولی
• درس سوم: غشای ساختارهای درون سلولی
• درس چهارم: اختلالات غشایی و بیماری های مرتبط با غشا
  • کانالوپاتی ها
  • بیماری های نقص غشای اندامک ها
• درس پنجم: کاربردهای ساختارهای غشایی

مفید برای رشته های

• بیوشیمی بالینی
• فیزیولوژی