آموزش تحلیل شبکه های اجتماعی با نرم افزارهای Gephi و Pajek

در حال حاضر مسائل بسیاری با تبدیل به شبکه و تحلیل آن به شکل ساده تری قابل حل هستند. ابزارها و نرم افزارهای متعددی برای تحلیل شبکه های اجتماعی وجود دارد که هر یک امکانات متنوعی دارند. یکی از مهم ترین امکانات یک ابزار تحلیل شبکه، توانایی نمایش گرافیکی شبکه است که تحلیل و فهم آن را ساده تر می کند.

نرم افزار Gephi برای اولین بار در مقاله ای در سال ۲۰۰۹ معرفی شده است که تاکنون دارای حدود ۴۰۰۰ ارجاع است و به طور مشابه کتاب استفاده از نرم افزار Pajek برای تحلیل شبکه های اجتماعی در سال ۲۰۱۸ منتشر شده است که دارای بیش از ۳۰۰۰ ارجاع است. این بدین معنی است که این دو نرم افزار از ابزارهای کارآمد آکادمیک برای تحلیل شبکه های اجتماعی هستند.

یادگیری این نرم افزارها برای کسانی که در حوزه تحلیل شبکه کار می کنند لازم است، به این دلیل که Gephi در حال حاضر بروزترین نرم افزار موجود برای تحلیل شبکه است که در حوزه نمایش بصری بسیار قوی است و همچنین Pajek یکی از کامل ترین نرم افزارهای موجود است که امکانات زیادی برای تحلیل شبکه دارد و این دو نرم افزار در کنار هم جعبه ابزار کاملی برای ترسیم و تحلیل شبکه خواهند بود.

در این فرادرس، ابتدا در رابطه با تبدیل داده های مساله به شبکه صحبت می کنیم و در ادامه به معرفی دو ابزار پرکاربرد و قوی Gephi و Pajek در زمینه تحلیل شبکه های اجتماعی خواهیم پرداخت. هدف از این آموزش، یادگیری تحلیل شبکه با استفاده از دو ابزار Gephi و Pajek است.

فهرست سرفصل ها و رئوس مطالب مطرح شده در این مجموعه آموزشی، در ادامه آمده است:

• درس یکم: آشنایی با تحلیل مساله با استفاده از شبکه های اجتماعی
  • مقدمه ای بر شبکه های اجتماعی
  • سناریوی ایجاد شبکه
  • پارامترهای تحلیل شبکه
  • روش های حل مساله با استفاده از تحلیل شبکه
  • مثال های تبدیل مساله به شبکه
  • مثال های تحلیل شبکه
  • معرفی نرم افزارهای Gephi و Pajek
  • مخاطبان نرم افزارها
• درس دوم: نرم افزار Pajek
  • آشنایی با گره ها و یال ها
  • ترسیم شبکه و تغییر مشخصات گره ها و یال ها
  • پیدا کردن انجمن ها و نمایش آن ها
  • خوشه بندی شبکه
  • محاسبه مرکزیت
  • مفاهیم Ego network, Bridge, Bicomponent و نحوه پیدا کردن آن ها
  • انتشار در شبکه
  • فرمت های فایل شبکه
  • باز کردن فایل ها با فرمت های مختلف
  • ایجاد شبکه تصادفی
  • تولید فایل خروجی شبکه
• درس سوم: نرم افزار Gephi
  • آشنایی با گره ها و یال ها
  • ترسیم شبکه و تغییر مشخصات گره ها و یال ها
  • کار با بخش Data Laboratory
  • تغییر نمایش شبکه
  • مفهوم شبکه های Multipartite و کار با آن ها
  • محاسبه پارامترهای شبکه
  • کشف انجمن ها
  • خوشه بندی
  • فیلتر نمایش شبکه
  • فرمت های فایل شبکه
  • باز کردن فایل ها با فرمت های مختلف
  • ایجاد شبکه تصادفی
  • تولید فایل خروجی شبکه