مجموعه آموزش پایگاه داده

پایگاه داده ها یکی از دروسی است که دانشجویان رشته کامپیوتر باید در مقطع کارشناسی بگذرانند. در این مجموعه ابتدا مفاهیم اولیه در پایگاه داده تدریس می شود. سپس در فصل دوم مدل رابطه ای و در فصل سوم نمودار ER تدریس می شود. در ادامه جبر رابطه ای و SQL و در انتها وابستگی و نرمال سازی به زبانی بسیار ساده تدریس می شود. از این آموزش می توان جهت آمادگی برای کنکور ارشد نیز استفاده کرد.

SQL Server یکی از بهترین و محبوب ترین نرم افزارهایی است که می تواند ما را در ساخت، نگهداری و مدیریت بانک های اطلاعاتی یاری دهد. این نرم افزار در عین حال که بسیار قدرتمند و کامل است و می تواند تمام نیازهای مدیران بانک های اطلاعاتی را پوشش دهد، دارای محیطی گرافیکی بسیار روان و معمول است و انجام پیچیده ترین کارها را برای شما به ساده ترین روش های ممکن فراهم کرده است.

اس کیو ال سرور (SQL Server) یک زبان پایگاه داده، به منظور ذخیره و بازیابی اطلاعات، مورد استفاده قرار می گیرد. ویژگی های شاخصی که این زبان دارد باعث شده است در کاربردهای تجاری و علمی از آن بهره گرفته شود و اهمیت آن تا اندازه ای است که حتی در برخی از رشته های دانشگاهی در سطح جهانی نیز تدریس می گردد. در فرادرس حاضر، هدف بر آن است که قابلیت های SQL به صورت کاربردی و براساس مثال های دنیای واقعی تشریح شوند. فرادرس حاضر، می تواند برای برنامه نویسان، دانشجویان رشته کامپیوتر و فناوری اطلاعات با تمامی گرایش ها و کارکنان فناوری اطلاعات سازمان ها و موسسات مختلف، مفید باشد.

با گسترش وب، زبان های برنامه نویسی تحت وب و همین طور انتقال و شبیه سازی اکثر ابزارها به صورت برنامه های تحت وب، احتیاج شدیدی به یک پایگاه داده ای احساس شد که بتواند اطلاعاتی که توسط برنامه های تحت وب مورد نیاز است را ذخیره و بازیابی کند. MySQL، یک نمونه از این پایگاه داده های ارائه شده بود. MySQL یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه ای (RDBMS) است که امکان ذخیره سازی، جستجو، مرتب کردن و بازیابی داده ها را از طریق وب فراهم می کند. در این فرادرس به آموزش کار با MySQL می پردازیم.

زبان SQL مخفف Structured Query Language به معنی زبان پرس و جوی ساختار یافته است. با استفاده از این زبان و دستورهای آن، شما می توانید پایگاه داده های خود را ایجاد کرده و مدیریت کنید و کاربرد دیگری که این زبان دارد، این است که شما می توانید از طریق پرس و جو های نوشته شده در نرم افزارهای پیاده سازی شده، به پایگاه داده متصل شده و اطلاعات مورد نظر خود را در پایگاه داده ذخیره کرده و یا اطلاعاتی که در پایگاه داده ذخیره کرده اید را فراخوانی و در نرم افزار مورد استفاده قرار داده و یا در اختیار کاربر قرار دهید.

هدف ما از ارائه این آموزش کاربردی، آموزش کامل کار با بانک اطلاعاتی اکسس (Access) در سی شارپ (#C) است. به دلیل اینکه مایکروسافت اکسس در اکثر سیستم ها همراه با مجموعه نرم افزارهای مایکروسافت آفیس است، برنامه های تولید شده که دارای بانک اطلاعاتی اکسس هستند بدون نیاز به نرم افزار پیش نیاز خاصی به راحتی قابل اجرا و از حجم کمی نیز برخوردار هستند. ما در این دوره، آموزش های مورد نیاز جهت ثبت، حذف، ویرایش، جستجوی اطلاعات، پشتیبان گیری و … را در اکسس با سی شارپ ارائه خواهیم داد.

APEX، یک فریم ورک توسعه نرم افزار برای برنامه های تحت وب، همراه با دیتابیس اوراکل (Oracle) است. اوراکل با ارائه اپکس، یک راهکار ساده در دسترس دانشجویان و شرکت ها قرار داده که برای کار با آن نیازی به یادگیری زبان برنامه نویسی جدیدی نبوده و تنها آشنایی با مباحث پایگاه داده کافی است. هدف از این آموزش این است که شما ببینید با آموختن بخش کمی از مفاهیم پایگاه داده و چند دستور ساده می توانید با سرعت بالا برنامه ای را تولید کنید که برنامه نویسان، صدها ساعت بابت آن از شما هزینه خواهند گرفت. اوراکل با ارائه اپکس، یک راهکار ساده در دسترس همه ما قرار داده است.

در این فرادرس ابتدا، مقدمه ای جامع درباره کلان داده و ویژگی های آن گفته می شود و در ادامه درخصوص پایگاه داده های NoSQL و کاساندرا، ویژگی های آن ها و دلایل ظهور آن ها بطور کامل بحث و بررسی می شود. در آموزش کاساندرا درباره تکنولوژی های مورد استفاده در آن و مکانیزم هایی که برای مدیریت داده ها، اعم از پروتکل، نحوه کلاسترینگ و مدیریت نودها به صورت تئوری و عملی توضیحات مبسوطی ارایه شده است و مهمترین ویژگی این فرادرس، جامعیت آن است که شما را از مراجعه به منابع دیگر تا حدود بسیاری بی نیاز خواهد کرد.

همان طور که می دانید بعضی از این نرم افزارها مانند مرورگرها برای ذخیره اطلاعات خود نیازی به استفاده از پایگاه داده های سنگین همچون SQL Server ندارند. بنابراین این گونه نرم افزارها باید از پایگاه داده اس کیو لایت (SQLite) استفاده کنند. هدف از این آموزش ویدئویی، پایگاه داده اس کیو لایت (SQLite) و استفاده آن در زبان برنامه نویسی سی شارپ می باشد تا برنامه نویسان بتوانند برای برنامه هایی که نیازمند یک پایگاه داده سبک است از این پایگاه داده استفاده کنند.

ارتباط بین اطلاعات و برنامه کاربردی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به خصوص در مواقعی که سرعت انجام عملیات و ایجاد ارتباط برای کاربر مهم باشد. LINQ یک واسط بین اطلاعات و برنامه های کاربردی است که دارای سرعت نسبتا بالاتری می باشد؛ همچنین یک زبان برای گرفتن Query از هر نوع مجموعه داده (Database، آرایه ها، XML و…) است.

بانک اطلاعاتی اوراکل بی شک یکی از قدرتمندترین نرم افزارها برای مدیریت اطلاعاتی با حجم بسیار بالا است. هدف از این آموزش یادگیری مفاهیم پیچیده معماری و چالش‌ های مدیریتی دیتابیس است، که به شما کمک خواهد کرد، تا به سرعت مطالب را فرا‌گرفته و به اهداف خود نزدیک شوید.

در این فرادرس نحوه راه اندازی اوراکل 12c بر روی سیستم عامل لینوکس، مزایا و معایب این دو سیستم عامل به صورت کامل توضیح داده می شود. هر سیستم عاملی دارای ویژگی ها و مزیت هایی است که در مقابل آن امکان ایجاد معایبی هم وجود دارد. تشخیص اینکه کدام سیستم عامل برای دیتابیس اوراکل مناسب است شاید به تجربیات مدیران بانک اطلاعاتی سازمان برگردد.

در این فرادرس قصد داریم نکات تکمیلی و مهم بانک اطلاعاتی اوراکل را بیان کنیم. به عبارتی دیگر می خواهیم یک مدیر بانک اطلاعاتی اوراکل بتواند با مفاهیم بیشتری از بکاپ، ریکاوری و نحوه برخورد با چالش هایی که پیش رو دارد، آشنا شود. لازم به ذکر است که این فرادرس در محیط سیستم عامل ویندوز آموزش داده شده است.

امروزه اکثر پروژه هایی که برنامه نویسان راه اندازی می کنند دارای دیتابیس هستند. از این رو باید یک پایگاه داده مناسب برای پروژه انتخاب نمود تا اطلاعات نرم افزار در آن ذخیره شود. هدف از این آموزش، آشنایی برنامه نویسان با پایگاه داده LocalDB می باشد. این پایگاه داده یکی از نسخه های جدید شرکت مایکروسافت است و برای پروژه های متوسط و برنامه هایی که به صورت لوکال اجرا می شوند، بسیار مناسب است. برخی از پروژه ها نیازمند نسخه کامل SQL نمی باشند و نیازی به استفاده از آن نیست به همین دلیل، برنامه نویس باید پروژه خود را با ورژن های سبک تر پیاده سازی کند و بتواند مواردی مانند: ذخیره تصویر، پیشتیبان گیری، بازیابی و … را با این پایگاه داده فراگیرد.

دیتاگارد بالاترین میزان دسترسی به دیتابیس را برای سیستم دیتابیس فراهم می‌ کند. همچنین در زمان شکست یک دیتابیس می‌ توان آن را با دیتابیس سلامت تعویض کرد و میزان در دسترس نبودن دیتابیس را کاهش داد. دیتاگارد می‌تواند میزان از دست داده را به حداقل ممکن برساند. دیتاگارد سیستم‌ های ناهمگن را نیز پشتیبانی می‌ کند، به این معنی که دیتابیس‌ های اصلی و Standby می‌ توانند، مانند لینوکس و ویندوز سرور متفاوت باشند. هدف از این آموزش توضیح نحوه پیاده‌ سازی دیتاگارد است. که از پیشرفته‌ ترین مباحث دیتابیس به شمار می‌ رود. در این آموزش به صورت گام به گام مراحل پیاده سازی دیتاگارد شرح داده شده است‌، که از آن می‌ توانید برای پیاده‌ سازی عملیاتی استفاده کنید.

یکی از قوی‌ترین و معروف‌ترین نرم‌افزارهای پایگاه داده، اوراکل (Oracle) است که جهت کار با دیتابیس خود، زبان PL/SQL را معرفی کرده است. این زبان در عین سادگی، امکانات بسیاری را جهت کار با داده‌ها، برای برنامه‌نویس مهیا می‌کند. در این فرادرس، بخشی از مفاهیم اولیه پایگاه داده و دستورات SQL و PL/SQL را به زبان ساده و کاملا کاربردی همراه با مثال‌های واقعی، آموزش می‌دهیم. نیاز است که PL/SQL در آموزش به صورت گام به گام از مفاهیم پایه شروع شود و ما در چند مرحله، مفاهیم را از ساده به سمت پیشرفته و از مفاهیم بنیادی به صورت کاملا منطقی به سوی موارد پیشرفته‌تر به پیش می‌بریم.

در این فرادرس به آموزش PostgreSQL می پردازیم و مرحله به مرحله دستورات و نمودارهای مربوط به تحلیل و کد نویسی پایگاه داده را پیش می بریم. هدف از این آموزش یادگیری بانک اطلاعاتی PostgreSQL بوده که در ابتدای آن به موارد مورد نیاز برای یادگیری، مانند: نصب، ایجاد سرور و اصطلاحات کاربردی پرداخته و سپس در ادامه به مدیریت جداول، شماتیک ها، Function ،View ها و همچنین در بخش پیشرفته آن به مباحثی مانند: کار با داده، آرایه، Json، ارث بری جداول و... می پردازیم.