این آموزش جزو آموزش‌های جشنواره ویژه روز دانشجو فرادرس است.
دانلود آنی و ارسال سریع
کریستالوگرافی یکی از مهم ترین دروس اصلی و تخصصی رشته مهندسی مواد است. در این درس شما وارد دنیای اتم ها می شوید و با ساختار اتمی مواد از جمله فلزات و برخی سرامیک ها آشنا می شوید. هدف اصلی این فرادرس آن است که بر اساس ساختار اتمی مواد، بتوان خواص فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی آن ها را پیش بینی، ارزیابی و تصدیق کرد. دستیابی به این دانش و توانایی، نیازمند آشنایی کامل با انواع شبکه های کریستالی، محاسبات مرتبط با آن ها و خواص منحصر به فرد آن ها است. همچنین در این فرادرس با یکی از ابزار های قدرتمند و کمک کننده این درس، یعنی دستگاه پراش پرتو ایکس (XRD) آشنا می شوید. به کمک XRD شما می توانید ساختار کریستالی و پارامتر شبکه یک ماده را تعیین کنید.
در ادامه، در قالب تصویر استریوگراف بلورها، چگونگی تعیین وضعیت صفحات کریستالی نسبت به یکدیگر تدریس خواهد شد. در هر درس سعی شده است که تدریس مطالب همراه با ارائه یک مثال و حل تشریحی آن صورت گیرد تا تکنیک کاربرد فرمول ها و ارزیابی مساله آموزش داده شوند. در پایان هر درس نیز یک جمع بندی از مطالب ارائه شده خواهیم داشت. در پایان آموزش، یک آزمون جامع در نظر گرفته ایم تا دانشجویان بتوانند دانش خود را ارزیابی کنند.
مراجع اصلی این درس کتاب بلورشناسی دکتر آشوری و کتاب معروف کالیتی (Cality) می باشد که از مثال ها و مفاهیم آموزشی آنها استفاده شده است.
فهرست سرفصل ها و رئوس مطالب مطرح شده در این مجموعه آموزشی، در ادامه آمده است:
- درس یکم: مقدمه ای بر علم و مهندسی مواد و آشنایی با ساختار اتم
- مقدمه
- سطوح ساختاری مواد
- دسته بندی مواد مهندسی
- اهمیت بررسی ساختار درونی مواد
- خواص حساس به ریزساختار و خواص غیر حساس به ریزساختار
- ساختار اتم و آرایش الکترونی اتم
- اعداد کوانتومی
- مفهوم الکترونگاتیوی و چگونگی تنظیم جدول تناوبی
- معرفی انواع پیوندهای بین اتمی
- پیوند فلزی
- پیوند یونی
- پیوند کووالانسی
- پیوند واندروالس – هیدروژنی
- مفهوم انرژی پیوند
- حل مسئله
- جمع بندی
- درس دوم: ساختار کریستالی مواد
- ایزوتروپ و انیزوتروپ
- تفاوت ماده کریستال و آمورف
- معرفی محور و زوایای بلوری
- معرفی هفت سیتم کریستالی و ۱۴ شبکه براوه
- ساختار کریستالی مکعب ساده
- ساختار کریستالی مکعبی مرکز پر (BCC)
- ساختار کریستالی مکعبی وجوه مرکز دار (FCC)
- ساختار کریستالی هگزاگونال فشرده (HCP)
- محاسبات حجم سلول ها
- دانسیته تئوری مواد کریستالی
- حل مسئله
- تحول آلوتروپیک
- حل مسئله
- فضاهای خالی اکتاهدرال در BCC
- فضاهای خالی اکتاهدرال در FCC
- فضاهای خالی تتراهدرال در HCP
- حل مسئله
- ساختار کریستالی مواد سرامیکی
- عدد همسایگی در شبکه های با اتم های متفاوت
- ساختار کریستالی مواد کوالانسی
- مختصات نقطه (اتم) در شبکه های کریستالی
- اندیس میلر جهات کریستالی شبکه های مکعبی
- اندیس میلر جهات کریستالی شبکه های هگزاگونالی
- دانسیته خطی
- فاکتور تراکم خطی
- اندیس میلر صفحات کریستالی شبکه های مکعبی
- اندیس میلر صفحات کریستالی شبکه های هگزاگونالی
- دانسیته صفحه ای
- فاکتور تراکم صفحه ای
- فاصله بین صفحات موازی در شبکه های کریستالی
- زاویه بین صفحات یا جهات کریستالی
- منطقه یا zone
- فصل مشترک دو صفحه
- تکرار صفحات اتمی در شبکه های BCC و FCC
- تقارن
- جمع بندی
- درس سوم: اشعه ایکس در کریستالوگرافی
- آشنایی با اشعه ایکس
- تولید اشعه ایکس
- مکانیزم تشکیل
- حل مسئله
- شناسایی عناصر
- طیف اشعه ایکس
- جذب اشعه ایکس
- فوتوالکترون و فلورسانت
- فیلتراسیون
- حل مسئله
- تفرق اشعه ایکس
- قانون براگ
- صفحات پراش
- روش های پراش
- جمع بندی
- درس چهارم: تصاویر استریوگرافی کریستال ها
- کره استریوگراف چیست؟
- موارد استفاده از کره استریوگراف
- قوانین حاکم بر کره استریوگراف
- حل مسئله
- اندیس گذاری صفحات در تصویر استریوگراف
- درجه تقارن قطب
- جمع بندی
- درس پنجم: آزمون جامع
- درس ششم: سوالات کنکور سراسری
مفید برای رشته های
- مهندسی مواد و متالورژی
- مهندسی صنایع
- مهندسی مکانیک
در ادامه لیست کتب انگلیسی و کتب فارسی منتشر شده در این زمینه معرفی شده اند:
| معرفی کتب انگلیسی | |||
| عنوان | نویسندگان | سال انتشار | |
| ELEMENTS OF X-RAY DIFFRACTION | CullityC | ۱۹۵۶ | |
| Recent Advances in Crystallography | Jason B. Benedict | ۲۰۱۲ | |
| Structure of Materials: An Introduction to Crystallography, Diffraction and Symmetry 2nd Edition | Marc De Graef | ۲۰۱۲ | |
| X-Ray Diffraction (Dover Books on Physics) | B. E. Warren | ۱۹۹۰ | |
| معرفی کتب فارسی | |||
| عنوان | نویسندگان | سال انتشار | |
| بلورشناسی – مطالعه بلورها و کاربرد اشعه ایکس در بلورشناسی | دکتر حسین آشوری | ۱۳۸۷ | |
مشاهده آنلاین و یا دانلود رایگان این پیش نمایش، نیازمند 
محمد :
تشکر از آموزشی که ارائه دادید اگر میشه عملیات حرارتی رو هم شروع کنید.
مینا :
سلام ،من مهندس شیمی هستم ارشد فرانسه یکی از گرایشهای مهندسی مواد میخونم و استاد آلمانی مون طوری درس میده هیچکس نمیفهمه :)) واقعا زحمت کشیدین دستتون درد نکنه نجاتم دادین عالی تهیه کردین