آموزش نرم افزار پژوهیار برای مدیریت منابع پژوهشی و رفرنس نویسی مقالات

فقدان نرم افزاری در زمینه مدیریت منابع پژوهشی و استناددهی برای پژوهشگران فارسی زبان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) را بر آن داشت تا اقدام به تولید نرم افزار فارسی مدیریت اطلاعات و استناددهی به نام «پژوهیار» نماید. پژوهیار با وجود نوپا بودن در سطح بین المللی «نامزد جایزه جهانی جامعه اطلاعاتی WSIS ۲۰۱۶» در بخش الکترونیک را در کارنامه خود به ثبت رسانده است.

پژوهیار اولین نرم افزار فارسی زبانی است که بر پایه نرم افزار محبوب استناددهی یعنی، «زوترو» طراحی شده است. این نرم افزار به راحتی می تواند پژوهشگران (اعم از دانشجویان تحصیلات تکمیلی و اعضای هیئت علمی) را در امر مدیریت منابع پژوهشی و همچنین استناددهی یاری نماید.

متخصصان حوزه های مختلف علوم می توانند با کمک این نرم افزار، به طور هم زمان به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی منابع اطلاعاتی (کتاب، مقاله، پایان نامه و …) موردنیاز خود را به طور خودکار از پایگاه های اطلاعاتی مختلف (فارسی و غیرفارسی) به محیط نرم افزار وارد نمایند و بعد از سازماندهی آن ها با استفاده از شیوه نامه های استنادی موجود در نرم افزار به منابع موردنظر استناد دهند.

پژوهیار دارای قابلیت های بسیاری است که به طور خلاصه می توان به اهم آن اشاره کرد:

• امکان استناددهی هم زمان به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی (برتری ویژه نسبت به اندنوت (EndNote)، مندلی (Mendeley) و سایر نرم افزارهای مشابه)
• تبدیل خودکار استناد درون متن انگلیسی به فارسی
• پشتیبانی از پایگاه های اطلاعاتی فارسی، انگلیسی و امکان درون برد (Import) خودکار آن ها به نرم افزار
• امکان پیوست خودکار فایل های PDF یک منبع اطلاعاتی در زمان درون برد (Import) آن به نرم افزار
• امکان تفکیک منابع موجود در کتاب نامه بر اساس نوع مدرک (کتاب، مقاله، پایان نامه و …)
• قابلیت تفکیک منابع اطلاعاتی در کتاب نامه بر اساس زبان مدرک (قرارگیری منابع انگلیسی در ابتدا و سپس منابع فارسی و عربی یا بالعکس)
• پشتیبانی از شیوه های استناددهی ای.پی.ای (APA)، ونکوور (Vancouver)، شیکاگو (Chicago)، هاروارد (Harvard) و …
• استناددهی به انواع آیتم های اطلاعاتی مانند، پایان نامه، کتاب، مقاله، صفحات وب، شبکه های اجتماعی، فایل پاورپوینت، نقشه، متن مصاحبه و …
• پشتیبانی از سبک های خروجی اندنوت، مندلی و زوترو (Zotero)
• امکان سازماندهی (نظم و ترتیب دادن) حجم زیادی از منابع اطلاعاتی اعم از مقاله، کتاب، پایان نامه و سایر منابع اطلاعاتی
• قابلیت ذخیره کردن صفحات وب و یادداشت نگاری روی آن ها
• یادداشت برداری از مقالات ذخیره شده در محیط نرم افزار و امکان انتقال راحت آن ها به واژه پرداز ورد (Word)
• ایجاد و ویرایش کتاب نامه در انتهای پژوهش به صورت خودکار

بنابراین به طور خلاصه می توان این گونه جمع بندی کرد که پژوهیار نرم افزاری است برای:

• پژوهشگرانی که منابع پژوهششان هم متنوع است و هم زیاد.
• کاربرانی که در انبوه فایل های اطلاعاتی شان سردرگم اند و نیاز به سازماندهی آن ها دارند.
• نویسندگانی که کتاب، مقاله و پایان نامه می نویسند و نیازمند استناددهی به زبان های انگلیسی، فارسی و عربی هستند.
• وب گردهایی که بسیار جستجو می کنند و خیلی ذخیره سازی دارند.
• نگارندگانی که می خواهند به شکل خودکار به استناددهی و تنظیم کتاب نامه بپردازند.