آموزش نرم افزار پژوهیار برای مدیریت منابع پژوهشی و استناددهی مقالات

فقدان نرم افزاری در زمینه مدیریت منابع پژوهشی و استناددهی برای پژوهشگران فارسی زبان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) را بر آن داشت تا اقدام به تولید نرم افزار فارسی مدیریت اطلاعات و استناددهی به نام «پژوهیار» نماید. پژوهیار با وجود نوپا بودن در سطح بین المللی «نامزد جایزه جهانی جامعه اطلاعاتی WSIS ۲۰۱۶» در بخش الکترونیک را در کارنامه خود به ثبت رسانده است.

پژوهیار اولین نرم افزار فارسی زبانی است که بر پایه نرم افزار محبوب استناددهی یعنی، «زوترو» طراحی شده است. این نرم افزار به راحتی می تواند پژوهشگران (اعم از دانشجویان تحصیلات تکمیلی و اعضای هیئت علمی) را در امر مدیریت منابع پژوهشی و همچنین استناددهی یاری نماید.

متخصصان حوزه های مختلف علوم می توانند با کمک این نرم افزار، به طور هم زمان به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی منابع اطلاعاتی (کتاب، مقاله، پایان نامه و …) موردنیاز خود را به طور خودکار از پایگاه های اطلاعاتی مختلف (فارسی و غیرفارسی) به محیط نرم افزار وارد نمایند و بعد از سازماندهی آن ها با استفاده از شیوه نامه های استنادی موجود در نرم افزار به منابع موردنظر استناد دهند.

پژوهیار دارای قابلیت های بسیاری است که به طور خلاصه می توان به اهم آن اشاره کرد:

• امکان استناددهی هم زمان به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی (برتری ویژه نسبت به اندنوت، مندلی و سایر نرم افزارهای مشابه)
• تبدیل خودکار استناد درون متن انگلیسی به فارسی
• پشتیبانی از پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی و امکان درون برد (Import) خودکار آنها به نرم افزار
• امکان پیوست خودکار فایل های PDF یک منبع اطلاعاتی در زمان درون برد (Import) آن به نرم افزار
• امکان تفکیک منابع موجود در کتاب نامه بر اساس نوع مدرک (کتاب، مقاله، پایان نامه و …)
• قابلیت تفکیک منابع اطلاعاتی در کتاب نامه بر اساس زبان مدرک (قرارگیری منابع انگلیسی در ابتدا و سپس منابع فارسی و عربی یا بالعکس)
• پشتیبانی از شیوه های استناددهی ای.پی.ای، ونکوور، شیکاگو، هاروارد و …
• استناددهی به انواع آیتم های اطلاعاتی مانند، پایان نامه، کتاب، مقاله، صفحات وب، شبکه های اجتماعی، فایل پاورپوینت، نقشه، متن مصاحبه و …
• پشتیبانی از سبک های خروجی اندنوت، مندلی و زوترو
• امکان سازماندهی (نظم و ترتیب دادن) حجم زیادی از منابع اطلاعاتی اعم از مقاله، کتاب، پایان نامه و سایر منابع اطلاعاتی
• قابلیت ذخیره کردن صفحات وب و یادداشت نگاری روی آن ها
• یادداشت برداری از مقالات ذخیره شده در محیط نرم افزار و امکان انتقال راحت آن ها به واژه پرداز ورد
• ایجاد و ویرایش کتاب نامه در انتهای پژوهش به صورت خودکار

بنابراین به طور خلاصه می توان این گونه جمع بندی کرد که پژوهیار نرم افزاری است برای:

• پژوهشگرانی که منابع پژوهششان هم متنوع است و هم زیاد.
• کاربرانی که در انبوه فایل های اطلاعاتی شان سردرگم اند و نیاز به سازماندهی آن ها دارند.
• نویسندگانی که کتاب، مقاله و پایان نامه می نویسند و نیازمند استناددهی به زبان های انگلیسی، فارسی و عربی هستند.
• وب گردهایی که بسیار جستجو می کنند و خیلی ذخیره سازی دارند.
• نگارندگانی که می خواهند به شکل خودکار به استناددهی و تنظیم کتاب نامه بپردازند.

درباره نسخه نرم افزار پژوهیار

جهت استفاده از آموزش نرم افزار استناددهی پژوهیار، ابتدا از طریق این لینک (+) نسخه ۵٫۱٫۰ را انتخاب و با زدن دکمه «دریافت» نرم افزار را دانلود و نصب کنید. بعد از فراگیری، نرم افزار را طبق مراحل گفته شده در آموزش به نسخه نهایی ارتقاء دهید.

فهرست سرفصل ها و رئوس مطالب مطرح شده در این مجموعه آموزشی، در ادامه آمده است:

• درس یکم: معرفی کلی، ابزارها و امکانات موردنیاز، خرید، نصب و فعال سازی نرم افزار
• درس دوم: آشنایی کلی با محیط نرم افزار پژوهیار
  • ستون اول در پژوهیار
    • معرفی مجموعه و زیرمجموعه (ساده و هوشمند) و کار با آن ها
    • کار با بخش «آیتم های تکراری»
    • کار با بخش «آیتم های دسته بندی نشده»
    • کار با بخش «سطل بازیافت»
    • کار با بخش «جستجوی برچسبی»
  • ستون دوم در پژوهیار
    • روش های انتخاب، حذف، کپی، جابجایی منابع، نمایش نسخه برخط
    • انواع پیوست و نحوه پیویست کردن فایله ها به منابع اطلاعاتی
  • ستون سوم در پژوهیار
    • کار با سربرگ اطلاعاتکار با سربرگ یادداشت ها
    • کار با سربرگ مرتبط
  • نوار ابزار (Toolbar) پژوهیار
    • مجموعه جدید
    • کارها (Setting)
    • افزودن آیتم جدید
    • افزودن آیتم با شناسه
    • افزودن یادداشت (مستقل و وابسته)
    • افزودن پیوست و انواع آن
    • جستجوی ساده، پیشرفته و برچسبی در نرم افزار
    • مکان یابی
  • منو بار (Menu bar) پژوهیار
    • سربرگ فایل (F)
    • سربرگ ابزار (T)
    • سربرگ راهنما (H)
      • افزودن پوشه نمونه
      • گزارش خطا نرم افزار از طریق سایت
      • بررسی بروز رسانی
• درس سوم: شروع کار جدی با نرم افزار پژوهیار
  • ایجاد کتابخانه مجازی: ساخت مجموعه و زیرمجموعه ها (ساده یا هوشمند)
  • ورود آیتم ها یا منابع اطلاعاتی به نرم افزار
  • ورود دستی آیتم ها (کتاب، مقاله، پایان نامه و …) از طریق تایپ اطلاعات کتاب شناختی منابع
  • ورود خودکار آیتم ها با استفاده از افزونه نصبی پژوهیار بر روی مرورگرهای اینترنتی
  • ورود منابع اطلاعاتی از پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی
  • ورود منابع اطلاعاتی از گوگل اسکالر (Google Scholar)
  • ورود خودکار آیتم ها با استفاده از قابلیت «افزودن با شناسه»: Doi, ISBN PMID
  • ورود غیر مستقیم آیتم ها با استفاده از گزینه های Export, Save Ctation یا Cite در پایگاه های اطلاعاتی
• درس چهارم: معرفی همزمان سازی و کار با ابر پژوهیار: قابلیت ها و کاربردها
• درس پنجم: نحوه استناددهی در نرم افزار پژوهیار
  • معرفی و کار با سربرگ پژوهیار در واژه پرداز Word
  • ایجاد استناد، ویرایش آن
  • نحوه تبدیل خودکار استناد درون متن انگلیسی به فارسی
  • نحوه استناددهی یک منبعی و چند منبعی
  • نحوه استفاده از نقل قول در زمان استناددهی (به نقل از، نقل در)
  • ایجاد فهرست منابع و ویرایش آن
  • نحوه تفکیک منابع اطلاعاتی در فهرست منابع بر اساس نوع مدرک (کتاب، مقاله، پایان نامه و …)
  • تنظیم ترتیب نمایش منابع اطلاعاتی در فهرست منابع بر اساس زبان مدرک (انگلیسی، فارسی و عربی)
  • پاسخ به چند سؤال رایج در زمان استناددهی با پژوهیار
• درس ششم: پشتیبان گیری در نرم افزار پژوهیار و نحوه بازیابی آن
• درس هفتم: خروجی گرفتن (export) از منابع اطلاعاتی پژوهیار و مبادله آن با سایر نرم افزارهای استناددهی
  • بین پژوهیار با پژوهیار دیگر
  • بین اندنوت و پژوهیار
  • بین مندلی و پژوهیار
• درس هشتم: مسائل گوناگون
  • نحوه رفع خطاهای احتمالی در زمان استفاده از نرم افزار پژوهیار
  • معرفی و کاربرد قابلیت ابزار «خط زمان» (Time line) در نرم افزار پژوهیار
  • معرفی چند وب سایت و موتور جستجوی علمی جهت جستجو و دریافت رایگان فول تکست مقالات و کتاب انگلیسی

در ادامه لیست کتب انگلیسی و کتب فارسی منتشر شده در این زمینه معرفی شده اند: